INSTYTUT POLSKI
Instytut Polski
Lengyel Intézet
1065 Budapest, Nagymező utca 15
tel.: +36 1 505 4660
www: instytutpolski.pl/budapest/
email: budapeszt@instytutpolski.org
galeria Platan (1061 Bp., Andrássy út 32) poniedziałek–piątek 10.00-18.00
biblioteka: wtorek 15.00-18.00
Instytut Polski w Budapeszcie jest polską placówką kulturalną w stolicy Węgier podlegającą polskiemu Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Jest jedną z najstarszych działających za granicą polskich instytucji kulturalnych.
Początki Instytutu sięgają 1 października 1934 roku i podpisania w Warszawie umowy o współpracy kulturalnej pomiędzy Polska i Węgrami. Cztery lata później zaś, 31 października 1938 roku, lektor języka polskiego w Uniwersytecie Królewskim im. Pétera Pázmánya w Budapeszcie Zbigniew Załęski otrzymał nominację stanowisko dyrektora Instytutu Polskiego. Instytut rozpoczął działalność w styczniu 1939 roku, zaś oficjalne otwarcie siedziby pod adresem Múzeum krt. 11 – w obecności przedstawicieli polskich i węgierskich władz państwowych – nastąpiło 24 maja 1939 roku.
Do wybuchu II wojny Instytut zajmował się przede wszystkim propagowaniem polskiej nauki, kultury i języka. Wszystko to, co nastąpiło po 1 września, a zwłaszcza fala uchodźców polskich przybyłych na Węgry, nałożyło na Instytut nowe zadania. Instytut pomagał w przygotowywaniu młodych polskich uchodźców do egzaminów na studia na Węgrzech, wydawał polskie książki – w serii wydawniczej Biblioteka Polska ukazało się ponad 80 tomów, stał się nieoficjalną redakcją podręczników do nauki języka polskiego i redakcją czasopisma Rocznik Polski a także siedzibą Wyższego Studium dla Uchodźców.
Instytut Polski w Budapeszcie był jedyną tego typu instytucją działającą w tym czasie w Europie i w dodatku w państwie, pozostającym w sojuszu z Niemcami. Niemieckie władze wielokrotnie sprzeciwiały się działalności Instytutu. Dzięki zrozumieniu i przychylności władz węgierskich Instytut Polski działał nieprzerwanie do 19 marca 1944 roku i był bezpiecznym miejscem spotkań duchowych przywódców emigracji polskiej, wybitnych przedstawicieli polskiej literatury, kultury i sztuki.
Instytut Polski w Budapeszcie po wojnie wznowił działalność w 1951 roku. Działał wówczas w budynku na ulicy Váci pod nazwą Czytelnia Polska / Lengyel Olvasóterem. We wrześniu 1952 roku tamże ruszył pierwszy po wojnie kurs języka polskiego prowadzony przez Istvána Varsányiego, a przez kolejne trzydzieści lat ponad 17 tysięcy osób wzięło udział w takich kursach.
W 1964 roku Instytut został przeniesiony pod obecny adres przy ul. Nagymező 15 i przemianowany na Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej / Lengyel Tájékoztató és Kulturális Központ. Obecną nazwę: Instytut Polski w Budapeszcie przyjął w roku 1994.
Biblioteka Instytutu Polskiego w Budapeszcie liczy sobie ok. 10 tysięcy książek i czasopism, a także audiobooki i filmy. Głównym profilem zbiorów jest klasyka literatury polskiej, dzieła współczesnych polskich autorów oraz tłumaczenia literatury węgierskiej na język polski. Oprócz literatury pięknej dostępne są też prace z zakresu nauk humanistycznych: literaturoznawstwa, językoznawstwa, kultury, folkloru, oraz historii i geografii Polski. Księgozbiór podręczny stanowią leksykony, encyklopedie i słowniki. Gromadzone są również przewodniki, podręczniki do nauki języka polskiego oraz współczesna literatura dziecięca. Biblioteka jest regularnie zaopatrywana w nowości wydawnicze i ukazujące się na Węgrzech wydawnictwa dotyczące Polski oraz tłumaczenia literatury polskiej w języku węgierskim.
