top of page

POLSKA PARAFIA PERSONALNA - POLSKI KOŚCIÓŁ 

Polska Parafia Personalna 

Lengyel Perszonális Plébánia 

1103 Budapest, Óhegy u. 11 
proboszcz: ks. Krzysztof Grzelak SChr

www.parafiabudapeszt.pl
email: plebaniapl@onet.eu
tel.: +36 1 431 84 13

Msze święte po polsku

Msze święte w języku polskim: w niedziele i święta: 10:30 i 18:00 oraz w każdy piątek o 17:00

w każdą drugą niedzielę miesiąca w Kościele Polskim jest sprawowana msza św. w języku polskim dla dzieci, którą swoim śpiewem ubogaca rodzinna scholka Kleksiki

Budynek kościoła polskiego

Kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych w Budapeszcie jest jednonawową świątynią z półkolistą absydą o wymiarach ok. długość 20 m, szerokość 14 m, a wysokość 10 m. Mniej więcej w dwóch trzecich wysokości umieszczony jest chór organowy, pod którym znajduje się wejście do bocznej kaplicy, usytuowanej w przyziemiu wieży kościelnej. Kaplica św. Józefa to ciemna, nisko sklepiona kapliczka, która mieści w sobie ołtarz z czerwonego marmuru węgierskiego oraz figurki św. Józefa i św. Antoniego, marmurowe popiersie Niepokalanej, obraz św. Rity oraz obraz Maryi kroczącej wśród lilii a obecnie kaplica służy jako kolumbarium.


Naprzeciw wejścia znajduje się wykonany z marmuru neoromański ołtarz główny z tabernakulum. Nad tabernakulum umieszczona jest stara, malowana na desce ikona wyobrażająca Patronkę świątyni. Mozaiki retabulum ołtarzowego wykonał artysta malarz Ferenc Barth, parafianin. Jego dziełem jest również tryptyk różańcowy na balustradzie chóru organowego. W antepedium ołtarzowym znajduje się gipsowa kopia sarkofagu św. Stanisława Kostkikościoła oo. Jezuitów pod wezwaniem św. Andrzeja na Kwirynale w Rzymie, a w ołtarzu umieszczone są relikwie św. Jozafata i św. Bazylissy, męczenników. Wieczną lampkę ufundował Reinhold Weszycki, jeden z protektorów kościoła. On również ofiarował także wielki żyrandol, który po wojnie zaginął. Obecny, wraz z kinkietami o motywie orła, ufundowany został przez robotników polskich w roku 1990. Witraże w prezbiterium z motywami Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Niepokalanego Serca Maryi stanowią fundację rodziny Niedziwulskich oraz kapłana pracującego na Kőbányi, który swoje nazwisko utajnił. 

Po lewej stronie łuku tęczowego znajduje się olejna kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej z XIX wieku, którą najprawdopodobniej przywiózł ze Lwowa ks. Wincenty Danek, a po przeciwległej stronie umieszczono obraz Miłosiernego Jezusa, który został przywieziony z Polski przez pielgrzymów. Podobnie darem pielgrzymów jest figura Matki Bożej Fatimskiej. 

Z prezbiterium przez drzwi znajdujące się po lewej stronie wchodzi się do zakrystii, która wbudowana jest w parter dzwonnicy, na której znajduje się ważący 200 kg dzwon.

 

Zdobiące okna kościoła neogotyckie witraże, wyobrażają wspólnych dla polskiej i węgierskiej historii błogosławionych i świętych. Po lewej stronie (w kierunku chóru) przedstawiają one: św. Melchiora Grodzieckiego, jednego z trzech męczenników z Koszyc, św. Kazimierza królewicza, bł. Jolantę i św. Andrzeja Świerada. Po przeciwległej stronie wyobrażeni są: bł. Salomea, św. Kinga, św. Władysław oraz św. Wojciech. Witraże wykonane zostały w latach 1929–32 w pracowniach Józsefa Palki i Béli Dobsa na zamówienie indywidualnych ofiarodawców. Z tego okresu pochodzą również stacje drogi krzyżowej wykonane techniką oleodrukową.

Polichromię kościoła wykonał w latach 1947–49 polski artysta malarz Karol Malczyk, uchodźca z 1939 roku, brat ówczesnego proboszcza ks. Erazma Malczyka. W prezbiterium ukazał Trójcę Przenajświętszą w asyście dwóch serafinów trzymających dymiące kadzielnice. W łuku tęczowym umieścił Matkę Boską Częstochowską w asyście aniołów trzymających herby Polski i Węgier oraz dwujęzyczny napis na wstędze: „Pod Twoją Obronę…”. Na sklepieniu wyobrażony jest ogromnych rozmiarów orzeł polski bez korony – w tym okresie Polska utraciła niepodległość. W postać orła są wpisane twarze polskich dziewcząt należących do wspólnoty parafialnej. Całości dopełnia ornamentacja w duchu secesji młodopolskiej.

Ważnym elementem wystroju kościoła są liczne tablice pamiątkowe, będące swoistą dokumentacją dziejów świątyni – wmurowana w przedsionku tablica fundatorów, na której uhonorowani zostali ofiarodawcy, którzy na budowę kościoła przekazali co najmniej 100 koron, przeniesiona tu po wojnie z frontowej ściany wieży, a ufundowana niegdyś przez Stowarzyszenie Węgiersko–Polskie, tablica upamiętniająca konsekrację kościoła, tablica poświęcona twórcy kościoła ks. Wincentemu Dankowi, a także tablice upamiętniające wkład pracy różnych firm budowlanych i remontowych w ratowanie kościoła przed ruiną.


W ogrodzie przykościelnym znajdują się dwa obiekty związane z budapeszteńskim epizodem dziejów Legionów Polskich – krzyż upamiętniający legionistów oraz tablica upamiętniająca poświęcenie terenu pod budowę kościoła przez ks. Władysława Bandurskiego, biskupa polowego Legionów. Na tablicy umieszczony jest medalion z brązu z jego wizerunkiem. Poniżej krzyża, zwrócona frontem do ulicy, usytuowana jest kapliczka Niepokalanej. W 2003 roku z inicjatywy Ernesta Niżałowskiego, założono komitet budowy pomnika ks. Wincentego Danka, a owocem prac Komitetu jest popiersie ks. Wincentego Danka autorstwa Wiesława Bielaka umieszczone na marmurowym cokole, poświęcone w 60 rocznicę śmierci księdza. 


Od roku 2005 w Kościele znajdują się relikwie św. Kingi przywiezione przez ks. Leszka Kryżę i parafian z Klasztoru Sióstr Klarysek ze Starego Sącza. Uroczystej inauguracji kultu św. Kingi dokonał na uroczystości odpustowej w maju 2006 roku kardynał Erdő Péter – Prymas Węgier. W budapeszteńskim kościele polskim znajdują się także relikwie św. Jana Pawla II, św. Wojciecha i dwóch franciszkanów - męczenników z Pariacoto błogosławionych o. Michała Tomaszka i o. Zbigniewa Strzałkowskiego OFMcov, a w grudniu 2021 roku dołączyła do nich relikwia św. Maksymiliana Marii Kolbego, która została umieszczona przy znajdującym się w kościele od lat 70-tych minionego stulecia obrazie św. Maksymiliana.

Trochę historii

XIX /XX wiek – dynamiczny rozwój Budapesztu powoduje napływ polskich emigrantów, którzy znajdują zatrudnienie głównie w kamieniołomach i cegielniach znajdujących się w dzielnicy Kőbánya. Od 1897 roku Polacy gromadzą się przy kapliczce zwanej Kalwaryjską, gdzie odprawiane są msze święte dla polskich robotników.

1905 – metropolita lwowski ks. arcybiskup Józef Bilczewski odwiedza polskich robotników, efektem wizyty jest zgoda Prymasa Węgier na przyjazd polskiego duszpasterza do Budapesztu.

1908 – do pracy wśród polskich emigrantów na Węgrzech przyjeżdża ks. Wincenty Danek. Powstaje Stowarzyszenie Budowy Kościoła Polskiego.

1915 – Polacy otrzymują w dzierżawę plac pod budowę kościoła. Rozpoczyna się żmudny okres poszukiwania przez ks. Danka funduszy na budowę kościoła.

1925rusza budowa Kościoła Polskiego pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych.

1927 – zakończenie budowy kościoła oraz rozpoczęcie budowy Domu Polskiego.

17. 08. 1930 – Prymas Polski ks. August Kardynał Hlond dokonuje konsekracji Kościoła Polskiego.

1932 – z Poznania przyjeżdżają do pracy wśród Polonii budapeszteńskiej Siostry Elżbietanki.

1939 – wybuch II wojny światowej i przyjęcie polskich uchodźców.

1940-43budowa organów; dar polskich żołnierzy-uchodźców dla polskiego kościoła.

1945umiera ks. Wincenty Danek, przy parafii zostają tylko dwie siostry, pozostałe opuszczają Węgry. Rozpoczyna się najtrudniejszy okres w historii kościoła i parafii polskiej na Kőbánya.

1952 – siostry Elżbietanki zostają usunięte oraz mienie kościelne zostaje przejęte przez państwo.

1945-87 – kolejnymi duszpasterzami Polaków są: ks. Michał Oramus SI, ks. Erazm Wolczyk, ks. Leon Maśnica, ks. Karol Dragosz, ks. Bogdan Ferenc, ks. Gyua Paradi, o. Pal Leszkovski OP, ks. Ferenc Simenyi.

1989 – duszpasterstwo wśród polskich emigrantów obejmuje polski kapłan ks. Maciej Józefowicz. Rozpoczynają się prace przy renowacji kościoła.

1990 – opiekę duszpasterską przejmują księża z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu.

17.11.1991 – Prymas Węgier, ksiądz kardynał Laszlo Paskai ustanawia Polską Parafię Personalną w Budapeszcie.

1993 – rozpoczyna działalność Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pw. Św. Wojciecha.

1998 – Stowarzyszenie św. Wojciecha odzyskuje Dom Polski.

2000 – do pracy wśród Polonii węgierskiej przyjeżdżają Siostry Misjonarki Chrystusa Króla dla Polonii Zagranicznej.

2001-2002 – dzięki pomocy Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dom Polski oraz budynek plebani zostają poddane kapitalnemu remontowi.

26. 10. 2002 – Prymas Polski ksiądz kardynał Józef Glemp poświęca odnowiony Dom Polski oraz plebanię.

bottom of page